Budowa własnego domu jest bardzo ważnym etapem w życiu każdej rodziny i niestety nie każdy ma taką możliwość, więc tym bardziej wartościowe staje się posiadanie własnego „miejsca na ziemi”. Miejsca tylko naszego, takiego o które można dbać, upiększać i starać się czynić je coraz lepszym.
Aktualnie w zdecydowanej większości budowę domu oddajemy w ręce fachowców i nie mamy świadomości jak bardzo ważny był proces budowy domu dla wcześniejszych pokoleń.
Proces ten zaczynał się już w momencie wyboru drewna przeznaczonego na dom. Drzewa przeznaczone na budulec musiały być proste, z jak najmniejszą ilością sęków, z pojedynczym czubem, nie mogły być uschłe, trafione przez piorun i nie mogły rosnąc na rozstajach dróg. Wierzono, że w drzewach suchych, wykrzywionych, „rozdwojonych” i przydrożnych mieszkają złe duchy, zaś drzewo które raz trafił piorun już zawsze ściąga gromy. preferowano drewno sosny, rzadziej dębowe ze względu na wysoką cenę. W procesie budowy domu zawsze brał udział gospodarz i do niego w oparciu o rady budowniczych należały ostateczne decyzje. Po zakończeniu prac budowlanych w celu zapewnienia dobrobytu i szczęścia gospodarz obok domu obowiązkowo zasadzał lipę :)
Budowie domu niegdyś towarzyszyło wiele radości, sąsiedzi zwykle nieśli pomoc, a zakończenie każdego, ważniejszego etapu budowy było okazją do wspólnego świętowania.
Do czasów nam współczesnych przetrwał zwyczaj stawiania wiechy.
Wiecha to stara tradycja budowlana polegająca na zawieszeniu przystrojonego kwiatami i wstążkami wieńca na górnej części budynku. Pojawienie się wiechy tradycyjnie oznaczało zakończenie ważnego etapu budowy i niegdyś dotyczyło ustawienia pierwszej krokwi, aktualnie najczęściej pojawia się na zakończenie stanu surowego.
Tradycja stawiania wiechy sięga XIV wieku i poprzedzało ją „popłatne” czyli ułożenie ostatniej belki na wierzchu zrębu (wywodzi się od słowa płatew). Po popłatnym na szczycie pierwszej krokwi cieśla umieszczał wieniec złożony z gałązek, kwiatów, wstążek i niekiedy wycinał na krokwi datę ukończenia prac. Czasami wraz z wiechą mocowano jakieś narzędzie symbolizujące pracę cieśli, mógł to być np:. młotek, piła, siekiera. Po wywieszeniu wiechy odbywała się impreza na którą gospodarze zapraszali budowniczych, sąsiadów, rodzinę.
Wiechowe miało za zadanie obłaskawić bóstwa mieszkające w drzewie i zapewnić pomyślność domownikom i budowli. Zgodnie z pogańskimi wierzeniami wykonanie wieńca z liści i gałęzi, a następnie zawieszenie go na szczycie drewnianego szkieletu dachu pozwalało na przesyłanie pozytywnej energii przez bóstwa które wcześniej te drzewa zamieszkiwały.
Zwyczaj ten w lekko zmienionej formie i bez świadomości jakie są jego korzenie przetrwał do dziś i na szczytach nowo postawionych budynków często zamieszcza się przystrojone kwiatami krzyże :)
